ဆောင်းအကုန် နွေရာသီကို တောင်ရောက်လာပါပြီ။ ဒီရက်ပိုင်းတွေမှာ အပူချိန်တွေ မြင့်တက်လာတာကို ကျနော်တို့ စတင်သတိထားမိလာကြပါတယ်။ ရာသီဥတု ပြောင်းသွားတော့ ကျန်းမာရေးနဲ့ပက်သက်ပြီး ဂရုစိုက်ရပါမယ်။ နွေရာသီမှာဖြစ်တတ်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေကို သိထားရမှာဖြစ်သလို ဆောင်ရန်ရှောင်ရန်တွေကိုလည်း သိထားဖို့လိုပါတယ်။ သိထားပြီးလျင်လည်း လိုက်နာကျင့်သုံးဖို့လည်း အရေးကြီးပါတယ်။ အခုဆို ကျနော်တို့ မြန်မာနိုင်ငံမှာတွင်သာမက ကမ္ဘာမှာပါ အပူချိန်တွေမြင့်တက်လာပြီး ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် (UV) မြင့်တက်မှုတွေကလည်း ကျန်းမာရေးအတွက် စိန်ခေါ်မှုတွေ ဖြစ်လာပါတယ်။ မြန်မာနိုင်ငံမှာက အပူချိန်တွေ မြင့်တက်တာ၊ UV မြင့်တာအတွက် စိတ်ဖိစီးရသလို လျှပ်စစ်မီးပျက်မှုတွေကြောင့် စိတ်ပင်ပန်းကြရပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် စိတ်ရောကိုယ်ပါကျန်းမာဖို့ ပိုပြီးဂရုစိုက်ကြရပါမယ်။

နွေရာသီမှာ ဖြစ်တတ်တဲ့ ကျန်းမာရေးပြဿနာတွေက ဘာတွေလဲ

• Heatstroke (အပူရှပ်ခြင်း) - အပူရှပ်တဲ့အခါ ခေါင်းကိုက်၊ မူးဝေ၊ အသားအရေ ခြောက်သွေ့ပူလောင်၊ ချွေးထွက်လွန်၊ သတိလစ်ခြင်း စတာတွေတို့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အသက်အန္တရာယ်တောင်ရှိပါတယ်။

• Heat Exhaustion (အပူကြောင့် မောပန်းနွမ်းလျခြင်း) - အပူချိန်မြင့်မားတဲ့အချိန်မှာ ရေဓာတ်နဲ့ ဆားဓာတ်ဆုံးရှုံးမှုများတဲ့အတွက် အပူကြောင့် မောပန်းတာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ချွေးထွက်လွန်ပြီး မူးဝေ၊ ပျို့အန်တာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• Heat Syncope - အပူဒဏ်ကြောင့် မူးဝေတာ၊သတိလစ်တာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• Heat cramps - ကြွက်သားတွေ နာကျင်တာ၊ ကြွက်တတ်တာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• Heat rash - အပူကြောင့် မိတ်ပေါက်တာ၊  အင်ပြင်ထတာ၊ အဖုအပိမ့်တွေထွက်ပြီး ယာယံတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• Dehydration (ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း) - ချွေးထွက်များတဲ့အတွက် ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ရေဓာတ်ခန်းခြောက်တဲ့အခါ ခေါင်းကိုက်၊ မူးဝေ၊ ဆီးနည်း၊ ပါးစပ်ခြောက် တာတွေ ဖြစ်ပါတယ်။

• အရေပြားပြဿနာများ - ခရမ်းလွန်ရောင်ခြည် (UV) မြင့်တဲ့အတွက် နေရောင်ခြည်ဒဏ်ကြောင့် အသားအရေ ပျက်စီးခြင်း၊ နေလောင်ခြင်းတို့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။  

• Food poisoning (အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း) - အပူချိန်မြင့်မားတဲ့အတွက် အစားအစာတွေ ပုပ်သိုးလွယ်တတ်တာကြောင့် အစာအဆိပ်သင့်တာ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ အစာအဆိပ်သင့်တဲ့အခါ အစာအိမ်နာတာ၊ အန်တာ၊ ဝမ်းလျှောတာတွေ ခံစားရပါတယ်။

• Diarrhoea (ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောခြင်း) - ဗိုင်းရပ်စ်၊ ဘက်တီးရီးယားကြောင့် (သို့) အစားအစာမသန့်တာကြောင့် ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• မျက်စိရောဂါများ - နေရောင်ခြည်ဒဏ်ကြောင့် မျက်စိနာတာ၊ မျက်စိယားယံတာတို့ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• ခေါင်းကိုက် - အပူဒဏ်ကြောင့် ခေါင်းကိုက်တတ်ပါတယ်။ ပူတဲ့အခါ စိတ်တွေရှုပ်တဲ့အတွက်လည်း ခေါင်းကိုက်တတ်ပါတယ်။

• ပန်းနာရင်ကြပ် - လေထုထဲမှာ ဖုန်တွေပါတာ၊ ဝတ်မှုန်တွေပါတာ၊ လေထုညစ်ညမ်းတာတွေကြောင့် ပန်းနာရင်ကြပ်ဖြစ်တတ်တယ်။ ဒါ့ကြောင့် ပန်းနာရင်ကြပ်ဝေဒနာအခံရှိသူများ ပိုပြီးဂရုစိုက်နေထိုင်ရပါမယ်။

• အပူကြောင့် စိတ်ဖိစီးမှုများတာ၊ စိတ်ကျတာတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

• နွေရာသီမှာလည်း တုပ်ကွေး၊ ပါးချိတ်ရောင်နာ၊ တိုက်ဖိုက်၊ ဝက်သက်၊ ရေကျောက် စတဲ့ ရောဂါတွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။

ဘယ်သူတွေက ထိခိုက်ခံစားလွယ်ပြီး အထူးဂရုစိုက်ဖို့လိုမလဲ

• ကလေးငယ်များနှင့် ကလေးသူငယ်များ

• သက်ကြီးရွယ်အိုများ

• ကိုယ်ဝန်ဆောင်မိခင်များ

• နာတာရှည်ရောဂါရှိသူများ (ဆီးချို၊နှလုံး၊သွေးတိုး၊ကျောက်ကပ်၊စိတ်ဝေဒနာ)

• အပြင်မှာ(နေရောင်အောက်မှာ) အလုပ်လုပ်သူများ

ဆောင်ရန် ရှောင်ရန်တွေက ဘာလဲ

• ရေဓာတ်ခန်းခြောက်ခြင်းကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် ရေနဲ့ ဓာတ်ဆားသောက်ပါ။ ချွေးထွက်လွန်တာကြောင့် ဓာတ်ဆားသောက်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။ ရေလည်း များများသောက်ပေးပါ။

• မနက် ၁၁ နာရီမှ ညနေ ၄ နာရီအတွင်း နေရောင်ခြည်နဲ့ တိုက်ရိုက်ထိတွေ့ခြင်းကို တတ်နိုင်သမျှ ရှောင်ပါ။ နေရောင်အောက်မှာ အလုပ် လုပ်သူတွေအနေနဲ့ အဆောင်း၊ အကာတွေ ဝတ်ဆင်လုပ်ကိုင်ပါ။

• ချည်သားအဝတ်အစားတွေ၊ အရောင်ဖျော့ပြီး ပေါ့ပါးသော အဝတ်အစားတွေ ဝတ်ဆင်ပါ။

• နေရောင်ခြည်ဒဏ်မှ ကာကွယ်ဖို့အတွက် နေရောင်ကာခရင်မ် (Sunscreen) SPF 30 ပါတဲ့ Sunscreen လိမ်းပါ။

• နေရောင်ခြည်ဒဏ်မှ ကာကွယ်ဖို့အတွက် အပြင်ထွက်တိုင်း ဦးထုပ် (သို့) ထီး ဆောင်းပါ။

• အစာအဆိပ်သင့်ခြင်းကို ကာကွယ်ဖို့အတွက် အစားအစာတွေကို သေချာစွာ ချက်ပြုတ်စားပါ။

• ဗီတာမင်နဲ့ သတ္တုဓာတ်များ ကြွယ်ဝတဲ့ အသီးအနှံနဲ့ ဟင်းသီးဟင်းရွက်တွေကို များများစားပေးပါ။ အရည်ရွှမ်းတဲ့ အသီးအနှံတွေ များများစားပေးပါ။

• အပူချိန်မြင့်မားတဲ့အချိန်မှာ အရိပ်ကောင်းသောနေရာ၊ အေးမြသောနေရာမှာ နေပါ။ လေဝင်လေထွက် ကောင်းသောနေရာမှာ နေပါ။

• အရက်၊ ဘီယာသောက်တာ တတ်နိုင်သလောက် လျှော့သင့်ပါတယ်။

• နေပူထဲကပြန်လာပြီး ချက်ချင်းရေချိုးတာ၊ ခြေထောက်ဆေးတာ၊ နေပူထဲရေချိုးတာကို ရှောင်ပါ။

• လေ့ကျင့်ခန်း ပြင်းပြင်းထန်ထန် လုပ်တာကို ရှောင်ပါ။

အပူရှပ်ခြင်းလက္ခဏာတွေ၊ အပူဒဏ်ကြောင့်ဖြစ်တဲ့ ဝေဒနာတွေ ခံစားရပါက ဆေးကုသမှုခံယူပါ။  

နွေရာသီမှာ ကျန်းမာပျော်ရွှင်စွာ နေထိုင်နိုင်ကြပါစေ။

ဒေါက်တာနွေဦး